Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej ma istotne znaczenie dla podmiotów leczniczych. Przewiduje bowiem okoliczności zwalniające placówki z dalszego leczenia pacjenta.
Co do zasady, pacjenta można wypisać wówczas, gdy zgodnie z aktualną wiedzą medyczną należy go uznać za niewymagającego udzielania dalszych świadczeń zdrowotnych. Wypisanie pacjenta z naruszeniem tego przepisu może stanowić działanie bezprawne, za które podmiot leczniczy ponosi odpowiedzialność wobec pacjenta w przypadku wystąpienia szkód pozostających w związku przyczynowym z tym działaniem.
Treść art. 29 ust. 1 pkt 1 uzupełnia art. 30 ust. 1 tej ustawy, z którego pośrednio wynika, że w przypadku pacjenta małoletniego lub osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji, przedstawicielowi ustawowemu pacjenta albo osobie, na której w stosunku do pacjenta ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, należy uprzednio wskazać termin wypisania pacjenta.
Wypis na żądanie pacjenta
Wypisanie pacjenta może nastąpić również na żądanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego. Przedstawienie takiego żądania przez pacjenta zwalnia podmiot leczniczy z odpowiedzialności za negatywne dla zdrowia pacjenta skutki wypisania go, mimo że nie można go uznać za niewymagającego udzielania dalszych świadczeń zdrowotnych. Warunkiem zwolnienia z odpowiedzialności będzie uprzednie poinformowanie pacjenta przez lekarza o możliwych następstwach zaprzestania dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych. Dopiero złożenie przez pacjenta oświadczenia woli o zamiarze rezygnacji z dalszego udzielania świadczeń – po uzyskaniu informacji od lekarza – należy uznać za żądanie pacjenta. Z oczywistych względów takie oświadczenie woli należy odpowiednio udokumentować.
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja, gdy żądanie wypisania pacjenta zgłosi jego przedstawiciel ustawowy. Wówczas podmiot leczniczy może odmówić wypisania pacjenta, ale tylko wówczas, gdy stan zdrowia pacjenta wymaga dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych. Taka odmowa wypisania pacjenta oznacza konieczność niezwłocznego przekazania przez podmiot leczniczy sprawy sądowi opiekuńczemu właściwemu ze względu na miejsce udzielania świadczeń zdrowotnych celem rozstrzygnięcia kwestii wypisania pacjenta orzeczeniem tego sądu.
Warto wiedzieć: Prawa pacjenta – u lekarza i w szpitalu
Wypis pacjenta za karę
Kolejną przesłankę wypisania pacjenta z podmiotu leczniczego określa art. 29 ust. 1 pkt 3 ustawy o działalności leczniczej, wskazując na sytuację rażącego naruszania przez pacjenta porządku lub przebiegu procesu udzielania świadczeń zdrowotnych. Wypisanie w tym przypadku warunkowane jest tym, aby odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń zdrowotnych nie spowodowało bezpośredniego niebezpieczeństwa dla jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób.
Ze stosowaniem tego przepisu może wiązać się w praktyce szereg problemów interpretacyjnych, ponieważ przepis ten posługuje się nieostrymi zwrotami, takimi jak „rażące naruszenie” lub „bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia”. Jakkolwiek zwrot „przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych” występuje w treści art. 24 ust. 1 pkt 6 ustawy o działalności leczniczej, określającego jeden z elementów regulaminu organizacyjnego podmiotu leczniczego, to wydaje się, że nie można przyjąć, aby tylko takie działanie pacjenta, które narusza postanowienia regulaminu organizacyjnego, mogło skutkować jego wypisaniem.
Należy raczej przyjąć, że wszelkie działania albo zaniechania pacjenta skutkujące istotnym utrudnieniem udzielania mu świadczeń zdrowotnych lub istotnym zakłóceniem funkcjonowania podmiotu leczniczego powinny skutkować wypisaniem tego pacjenta z podmiotu leczniczego, pod warunkiem, że nie będzie to skutkowało bezpośrednim zagrożeniem życia lub zdrowia.
Spełnienie tego ostatniego warunku wymaga szczegółowej analizy stanu zdrowia pacjenta, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Jeżeli w wyniku tego badania, lekarz podmiotu leczniczego dojdzie do wniosku, że w wyniku wypisania stan zdrowia pacjenta nie ulegnie istotnemu pogorszeniu, wówczas można takiego pacjenta wypisać. Dodatkowo należy brać pod uwagę to, że takie wypisanie nie może sprowadzać bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia innych osób.
Polecamy: Kto ma dostęp do dokumentacji medycznej?
Artykuł jest fragmentem publikacji „Ustawa o działalności leczniczej z komentarzem” autorstwa Konrada Borowicza, Władysława Puzonia i Michela Ryby. Tytuł, lid, śródtytuły pochodzą od redakcji. Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
